Giải mã sức mạnh cung R (Cung thủ chiến xa) dưới góc nhìn khoa học

Ngày nay, với sự phát triển vượt bậc của các ngành khoa học, công nghệ, cơ khí cũng như quân sự, rõ ràng chẳng còn ai sử dụng Cung thủ chiến xa cho mục tiêu chiến đấu. Tuy nhiên, trong lịch sử nhân loại, những lính bắn cung trên xe ngựa đã từng có thời kỳ huy hoàng và rực rỡ. Đặc biệt, ở các nền văn minh Ai Cập hay Lưỡng hà, Cung thủ chiến xa còn là đội quân chủ lực.

Nhằm tìm hiểu xem điều gì tạo nên sức mạnh cho loại quân đội này, Mike Loades - Một nhà sử học quân sự đã dựng lại các cỗ xe ngựa và tự mình sắm vai cung thủ để thử nghiệm.

"Chúng ta có tất cả những thứ ở đây, bao gồm cả cỗ xe, những chú ngựa và người lái xe, tất cả những thứ này chỉ để đưa đúng 1 cung thủ ra chiến trường" - Mike Loades mở đầu

Ngay từ phần giới thiệu, Mike đã cho chúng ta thấy được sự phức tạp và tinh ti của những Cung thủ chiến xa. Cần khá nhiều nguồn lực từ việc chế tạo ra một cỗ xe đến những chú ngựa, thậm chí cần riêng cả 1 người lái xe ngựa chuyên nghiệp, tất cả chỉ nhằm một mục đích: Đưa 1 cung thủ thực sự ra chiến trường. Song, sự đánh đổi ấy là hoàn toàn xứng đáng và được hé mở trong phần tiếp theo.

Cung thủ có thể di chuyển linh hoạt trên cỗ xe, từ đó giúp mở rộng góc bắn

Đầu tiên, Cung thủ chiến xa cần một người lái xe ngựa đáng tin cậy, và người đó chỉ đảm nhiệm đúng vai trò điều khiển cỗ xe mà thôi. Còn phần việc bắn cung sẽ do riêng một Cung thủ đảm nhận. Chính vì "ai vào việc nấy" nên hiệu quả tấn công được nâng cao đáng kể. Bởi vì Cung thủ có thể tập trung 100% cho nhiệm vụ bắn cung thì sẽ bắn chính xác hơn dù đang phải di chuyển. Ngoài ra, thiết kế của xe ngựa cũng giúp Cung thủ di chuyển trái phải, quay trước quay sau và lấy được mũi tên được gắn trên xe một cách dễ dàng, từ đó bắn được ở 8 hướng. Đó là điều mà những cung thủ cưỡi ngựa thông thường khó lòng làm được.

Buổi thử nghiệm của Mike với góc nhìn trên cao

Trong thử nghiệm của Mike, ông đã bắn trúng 9/12 mũi tên dù xe ngựa đang di chuyển khá nhanh và bản thân ông cũng không phải là Xạ thủ chuyên nghiệp. Điều đó có thể chứng minh rằng, nếu là đội quân được huấn luyện bài bản, sức tấn công của Cung thủ chiến xa trong thực tế là rất đáng nể. Trong thực tế, một số nền văn minh thậm chí còn tận dụng những cỗ xe ngựa để mang tới 2 cung thủ (Chiến xa 3 người) để tăng thêm sức mạnh.

Tuy nhiên, Cung thủ chiến xa cũng tồn tại những điểm yếu cố hữu như tốn chi phí, nhân lực, không hiệu quả trên những địa hình phức tạp. Vì vậy đến cuối thiên niên kỷ I TCN, Cung thủ chiến xa dần biến mất khỏi chiến trường, nhường chỗ cho những chiến binh cung thủ cưỡi ngựa.

Trong game AoE, Nhà phát hành cũng đã tái hiện được phần nào Cung thủ chiến xa, đó chính là những chú cung R (Chariot Archer). So với hình ảnh thực tế, Cung thủ chiến xa trong game không thực sự chính xác khi thiếu đi một con ngựa và một người lái. Tuy nhiên về tính cơ động, sức mạnh và cả điểm yếu thì Cung R trong game lại phản ánh khá tốt ngoài đời thực. Bên cạnh đó, yếu tố lịch sử cũng được lồng ghép tương đối hợp lý khi ở đời 4, những đơn vị Horse (Cung thủ cưỡi ngựa) thay thế hiệu quả cho cung R.